In mijn atelier vermengen zich de schetsen, tekeningen en teksten die ik maak met de indrukken waaraan ik dagelijks ben blootgesteld. Fragmenten uit kranten, passages uit boeken en bundels, scenes uit films en voorstellingen alsook tentoonstellingen combineer ik met wat online of op televisie passeert, met wat mensen mij vertellen en dat wat het landschap mij in het voorbijgaan toont. In het atelier krijgt de wereld een plek.
Die wereld is fragmentarisch omdat mijn ervaring van de werkelijkheid zo is. Ik gebruik woorden en beelden om daar op mijn manier uitdrukking aan te geven. Hoewel ik feitelijk weet dat de werkelijkheid vele malen groter is. Ze is soeverein en heeft mijn taal helemaal niet nodig.
Elke dag opnieuw verhoud ik mij tot de wereld die voor mij openligt. En steeds op een andere manier. Uit fragmenten daarvan, uit wat mij aangrijpt en wat ik mij van de wereld herinner, maak ik betekenisvolle combinaties die mij aanzetten tot kijken en denken. Verrijkt door poëzie en filosofie, en gevoed door een verlangen naar inzicht en nabijheid, bouw ik een verhaal dat zich uitstrekt over de wanden en de deuren van het atelier. Dit proces vertaal ik op doek en papier, in boeken en leporello’s.
Sinds 2017 werk ik dagelijks met alles wat ik in me heb, met materiaal dat ik vergaar en met wat in het archief in mijn atelier aanwezig is, aan De bibliotheek van de mens die ik ben.
Op de grond De bibliotheek van de mens die ik ben, 1986-2021, werkboeken met leporello’s, diverse formaten, Collectie kunstenaar met daarboven op de wand Litteken, 2020, papier, 37,5 x 174 cm uitgevouwen met omslag van karton – 38 x 29 x 2 cm cm ingevouwen in cassette, Collectie kunstenaar
Met nieuwe presentatievormen, ontmoetingen en samenwerkingen nodig ik mijn publiek uit mijn bibliotheek te betreden en verleid ik tot aandachtig kijken, luisteren en lezen. Zodat kijkers mijn beeld van de werkelijkheid zelf kunnen ervaren en op een eigen manier interpreteren.
Harry Haarsma, 2021
Curriculum Vitae
Harry Haarsma ˚30-09-1955
Maker van boeken, collages en installaties, tekenaar en schilder, woont en werkt sinds 1987 in Rotterdam
OPLEIDING EN ATELIERS
1978 - 1984: Christelijke Hogeschool voor de Kunsten Constantijn Huygens, grafiek en schilderen, Kampen;
1983 - 1984: Hochschule der Künste, tekenen op HdK overdag, film in de nacht, Berlijn, DE;
2009 - 2015: atelier Voorburgstraat, Oude Noorden, Rotterdam;
2015 - 2018: atelier op Noordereiland, Marinestraat, Rotterdam;
2018 - heden: atelier van SKAR, Koningsveldenstraat 14, Rotterdam.
TENTOONSTELLINGEN EN PRESENTATIES VANAF 2011 – EEN SELECTIE
2011: Veronica, duo-tentoonstelling met Robert Zandvliet, curator Winnie Teschmacher, Ketelfactory, Schiedam, november 2011 – januari 2012;
2015: Lakens, Kranten en Walvisvet, groepstentoonstelling met Waldo Bien en Alexander Korsmit, Park - platform for visual arts, Tilburg, januari - maart 2015;
2016: Van de wereld, samenwerkingsproject van Laurens ten Kate, Robert Zandvliet en Harry Haarsma. Maakt deel uit van Snapshot of a Larger order, curator Winnie Teschmacher, De Noletloodsen, Schiedam, april – juli 2016;
2017: Een en Veel, maakt deel uit van groepstentoonstelling Humble, curatoren Hanne Hagenaars, Heske ten Cate, Garage, Rotterdam, mei – juli 2017;
2017 - heden: De bibliotheek van de mens die ik ben, geïnspireerd op Het boek van zand, van Jorge Luis Borges;
2017 - heden: Diverse atelierpresentaties en ontmoetingen, met o.a. Rick Vercauteren, Thomas Meyer zu Slochtern, Annemie Devolder, Robert Zandvliet, Karin van Pinxteren, Ove Lucas, Anke Bangma, Heske ten Cate, Hanne Hagenaars, Peter de Jong, Cor Gout, Johanna van Steen, HJ van der Valk, Renee van Riessen, Winnie Teschmacher, Jan Maaskant, José Brokken-Zijp, Mark van den Eijnden, Jacqueline Portielje, Marjan Laaper, Frank Hanswijk;
2018: 139 X Nothing But Good, groepstentoonstelling, curatoren René Korten, Reinoud van Vught en Michael de Kok, Park - platform for visual arts, Tilburg, januari – maart 2018;
2018: Verhuizing atelier van Noordereiland naar Koningsveldestraat 13. Verbouwen en inrichten atelier gedurende drie maanden;
2019: Stil, groepstentoonstelling met werken van 64 kunstenaars ter gelegenheid van het tienjarig jubileum van De Ketelfactory, curator Winnie Teschmacher, De Ketelfactory, Schiedam, januari – juli 2019;
2020: Boekpresentatie bij verzamelaar dr. José Zijp-Brokken. Presentatie in verband met een mogelijke verwerving en toekomstige presentaties door de Brokken Zijp Foundation of modern and contemporary Art, Tilburg;
2021: Groepstentoonstelling met werken van de 18 kunstenaars van SKAR, Koningsveldestraat 14, Gallery Untitled, Rotterdam, mei – juni 2021;
2021: Rotterdamse atelierportretten, deelname aan het project van fotograaf Frank Hanswijk, Rotterdam;
2021: Groot Rotterdams Atelier Weekend 2021, 25 en 25 september. Meer dan 50 Ateliercomplexen en 400 kunstenaars openen de deuren van hun atelier. Presentatie van leporello’s uit De bibliotheek van de mens die ik ben, atelier Koningsveldestraat 14, Rotterdam;
2021 - 2022: De Reis, groepstentoonstelling die het einde markeert van het bestaan van De Ketelfactory, De Ketelfactory, Schiedam, 16 oktober 2021 – 16 januari 2022.
PUBLICATIES – EEN SELECTIE
1988: Uitgave nr. 8 uit de serie Centrum Beeldende Kunst, de uitgave verscheen bij de tentoonstelling van Harry Haarsma bij CBK Rotterdam, 20 pagina’s. Curatoren Hans Walgenbach en Johan van Oord. Foto’s Pieter van de Meer, uitgave CBK Rotterdam;
1991: Dr Brewster en Co, de uitgave verscheen bij de tentoonstelling Dr Brewster en Co (15 september t/m 20 oktober 1991) in het kader van de beeldende kunstmanifestatie Beeld ’91, te zien in de Holland-Amerika-Line te Rotterdam. Curatoren Cees van der Geer, Wouter Welling en Elly Stegeman, uitgave CBK Rotterdam;
1995: Spiraal, tien dialogen tussen kunst en filosofie, redactie Corné Jacobs, uitgave CBK Rotterdam;
2007: Het Heilige -Ontluisterde Tijd-, vijf hoofdstukken over het Heilige, naar aanleiding van de gelijknamige radioserie die de IKON uitzond in 1994, verschenen in archiefreeks #1 (TW 1031). Samenstelling en redactie Cor Gout, vormgeving Katja Vercouteren, uitgave Trespassers W;
2011: Veronica, uitgave bij de gelijknamige tentoonstelling in de Ketelfactory, Schiedam, 72 pagina’s. Beelden Harry Haarsma en Robert Zandvliet, woorden Renée van Riessen en Laurens ten Kate, uitgave De Ketelfactory, Schiedam;
2011: Kijken naar een gefolterde rug, artikel van Henk Steenhuis in gesprek met Harry Haarsma over het beeldessay Veronica en Toptuig, Dagblad Trouw, 19 november 2011;
2013: Literair tijdschriftExtaze 7, themanummer over Michel Foucault waarin de eerste werken op krantensheets zijn opgenomen, redactie Cor Gout en Els Kort, uitgave van stichting Trespassers W, i.s.m. Uitgeverij In de Knipscheer;
2014: 'Kunst is een oefening in driftbeheersing', artikel van René Gudde over Veronica en Toptuig, Dagblad Trouw, 10 november 2014;
2015: Krant, verscheen bij de tentoonstelling Lakens, Kranten een Walvisvet, Park, Tilburg. Samenstelling en redactie Harry Haarsma, druk Rodi Rotatiedruk, voorbereiding Berry van Gerwen;
2015: 'Balsemen wat verloren gaat', artikel van Alex de Vries over Lakens, Kranten en Walvisvet op het online platform Mr. Motley, 27 januari 2015;
2015: Sargasso’s kunst op zondag, blog door P.J. Cokema in het kader van Lakens, Kranten en Walvisvet in Park – platform for visual arts, Tilburg, 15 februari 2015;
2015: Door het beeld door het woord, publicatie in samenwerking met journalist Peter Henk Steenhuis van Trouw en filosoof René Gude. Steenhuis ondervroeg eenentwintig beeldend kunstenaars over de bronnen van hun werk. Door kunstenaars erover te laten vertellen, leren we hun werkelijkheid kennen en 'de' werkelijkheid anders zien. Peter Henk Steenhuis en René Gude, ISVW uitgevers, Ketelfactory Schiedam;
2015: Toon uw wonden, reactie op de rubriek Mensbeeld in NRC, 23 januari 2015;
2016: Oerstof, boek dat verscheen bij de tentoonstelling Snapshot of a larger order, concept Winnie Teschmacher, redactie Lucette ter Borg, uitgave De Ketelfactory, Schiedam;
2016: Wandelgids, beschrijving van de werken van de deelnemende kunstenaars aan Snapshot of a larger order, beschreven door Lucette ter Borg, foto’s Guus Rijven, uitgave De Ketelfactory, Schiedam;
2016: Sprong in het diepe, beschouwing over Van de wereld, onderdeel van Snapshot of a larger order, Schiedam. Filosofie Magazine nr. 7/8, jaargang 24;
2016: De ervaring van een barrière, Ger Groot over Van de wereld, lezing voor publiek, Noletloodsen, Schiedam;
2016: Park 2013-2015, teksten van Lucette ter Borg en Rob Moonen, vormgeving Berry van Gerwen, 200 pagina’s. Uitgave Park – platform for visual arts, Tilburg. Zie: Park 2013-2015 by Rob Moonen - issuu;
2017: 'De snavel van een vogel', bijdrage aan Extaze nr. 22. Naar aanleiding van het overlijden van Daan van Golden staat deze aflevering van Extaze stil bij de aard van kunst, redactie Cor Gout, Kees ’t Hart, Wim Noordhoek, uitgave van Trespassers W in samenwerking met In de Knipscheer;
2018: 25 x Extaze, bijdrage aan het jubileumnummer waarbij de redactie de beschikking kreeg over één afbeelding van elke kunstenaar die in het verleden een nummer van het literair tijdschrift van beeld had voorzien. De beelden zijn associatief van tekst voorzien door Hein van der Hoeven en Felix Monter;
2019: Een paar gedachten over dagboeken in beeld, bijdrage aan Dagboek, Extaze nr. 30, uitgave Trespassers W en In de Knipscheer;
2020: Vijf voet nader tot u, Bijdrage aan Voorjaar 2020, 50 kunstenaars 50 publicaties, een box 50 cahiers van 50 'Ketelfactoristen', samenstelling Winnie Teschmacher, vormgeving Berry van Gerwen, uitgave De Ketelfactory, Schiedam;
2022 (verwacht): Redacteur Aad Speksnijder van stichting uitgeverij Duo Duo, uitgever van boeken over Rotterdamse kunst en cultuur, bereidt een uitgave voor over Rotterdamse kunstenaars, geboren tussen 1953 en 1958. Dit wordt het vierde deel in een serie Rotterdamse kunstenaarsportretten, die als geheel een beeld schetst in de ontwikkeling van de Rotterdamse beeldende kunst in de 20ste eeuw;
2022-2023 (verwacht): Van de wereld - een kwestie van hebben of zijn, dit kunstenaarsboek legt mijn werkwijze als kunstenaar vast. Het boek in leporello-vorm toont de artistieke praktijk van verzamelen, maken, ordenen en archiveren van taal en beeld. Het laat zien hoe op allerlei manieren verbindingen worden gelegd en deze gaandeweg transformeren in een nieuw betekenisvol beeld. Met teksten van Laurens ten Kate, beeld en dromen van Harry Haarsma. Redactie: Harry Haarsma, Laurens ten Kate, Bas Veldhuizen en Rick Vercauteren. Vormgeving: Mark van den Eijnden en Harry Haarsma.
VIDEO – EEN SELECTIE
2011: Videoportret, door Kim Everdine Zeegers bij project Veronica, duur: 12:09, productie De Ketelfactory, Schiedam;
2013: Open boek, videoregistratie door Kim Everdine Zeegers van Haarsma, bladerend door en sprekend bij een van zijn werkboeken, getoond bij presentatie van het tijdschrift Extaze nr. 7, in Pulchri, Den Haag;
2016: Plek van bezinning, NVO Zinweb productie, 13 oktober 2016, Laurens ten Kate over het project Van de wereld in de Noletloodsen, Schiedam;
2016: Videoportret Haarsma aan het werk, door Kim Everdine Zeegers, getoond tijdens tentoonstelling Snapshot of a larger order, duur: 3:00,productie De Ketelfactory, Schiedam;
2020: Video interview met Cilia Batenburg over de totstandkoming van de publicatie Voorjaar 2020, 50 kunstenaars 50 publicaties, een box met 50 cahiers van 50 'Ketelfactoristen', samenstelling Winnie Teschmacher, vormgeving Berrie van Gerwen, productie De Ketelfactory, Schiedam.
OPENBARE OPTREDENS – EEN SELECTIE
1990: Openbaar gesprek met Laurens ten Kate: Over de noodzakelijkheid van een woord, een beeld. In het kader van SPIRAAL -tien dialogen tussen kunst en filosofie, initiator Corné Jacobs, CBK Rotterdam;
1994: Deelname aan de IKON radioserie Het Heilige - ontluisterde tijd, interview Cor Gout;
2011: Openbaar gesprek in de Ketelfactory, Schiedam, tussen Robert Zandvliet en Harry Haarsma met journalist en Trouw-redacteur Peter Henk Steenhuis over fascinaties en inspiratiebronnen bij het tot stand komen van de duo-tentoonstelling Veronica, 15 december 2011;
2012: Distillatie ‘Vera icon, het ware beeld’, verdiepings-dag met publiek bij project Veronica, Ketelfactory, Rotterdam, 15 januari 2012. Filosoof Laurens ten Kate sprak onder de titel De afgestane Christus over “ware beelden als gevonden voorwerpen”, dichter en filosoof Renee van Riessen las Nunc dimittis en anderegedichten voor;
2016: Publiek gesprek met Rick Vercauteren, Park – platform for visual arts, Tilburg, 19 februari;
2016: Distillatie Harry Haarsma, Robert Zandvliet & Laurens ten Kate, publiek gesprek en korte lezingen over Van de wereld, Noletloods, Keteltheater, Schiedam, 12 juni. Speciale gasten waren filosoof en schrijver Ger Groot en comedian en redacteur bij Zondag met Lubach (VPRO) Maarten van den Berg. Tijdens de Distillatie vond een verdiepend onderzoek plaats in samenwerking met het publiek naar aanleiding van de beeldbank van de aanwezigen;
2016 - 2020: Deelname (Beeld en Tekst) aan meerdere presentatie-avonden van het literair tijdschrift Extaze, Den Haag.
STUDIEREIZEN EN ONDERZOEK
2017: Skulptur Projecten Münster, deze vijfde editie stond in het teken van mondialisering en het spanningsveld tussen openbare en persoonlijke ruimte in een tijd waarin alles onmiddellijk (digitaal) voorhanden is;
2017: Kassel, Documenta 14, het project, met een vertakking in Athene, moedigde onder het aansprekende motto ‘Learning to Unlearn’ aan met open vizier naar de wereld te kijken. Daarmee werd een beroep gedaan op ieders persoonlijke engagement met de veelstemmige wereld. Artistiek directeur Adam Szymczyk bood de bezoeker daarbij bewust weinig houvast en riep een gevoel van desoriëntatie op. De complexiteit en gelaagdheid van uiteenlopende (persoonlijke en politieke) realiteiten spraken bijzonder aan en kunst en activisme liepen naadloos in elkaar over. Het ‘Parthenon van boeken’ van de Argentijnse Marta Minujin maakte grote indruk;
2019: Rotterdam, Japans cultureel centrum Shofukan, de cursus in mei is onderdeel van de intense voorbereiding op de zesweekse studiereis naar Japan die ik samen met mijn vrouw te voet, per trein en met de auto zal maken;
2019: Japan, zesweekse studiereis vanaf 29 september, bijzondere belangstelling ging uit naar klassieke en moderne architectuur, waaronder musea en modehuizen in het Ginza district in Tokyo, Kobe, Kyoto en in Kanazawa aan de Japanse Zee. En voor tuinen; het kweken van chrysanten en de adembenemende jaarlijkse tentoonstelling daarvan. Voor boekwinkels, het leven op straat, de keuken en de omgang met Japanners bij wie we verbleven. De meerdaagse wandelingen over eeuwenoude voetpaden, overnachtingen in kloosters en gesprekken met bewoners –met dank aan Google translate – dragen bij aan de een overrompelende ervaring:
Tokyo, bezoek aan SHIBUYA BOOKS, met een gevarieerde verzameling Manga, Indie releases, magazines en romans. TSUTAYA, in Ginza Six; een van ’s werelds mooiste boekhandels in een van de mooiste winkelcomplexen ter wereld. T-SITE TSUTAYA in Daikanyama is een architectonisch meesterwerk met een enorm aanbod: boekontwerp, tijdschriften en kunst-displays. Bezoek aan het Japan Folk Crafts Museum met een zorgvuldig gedocumenteerde presentatie van de productie van aardewerk;
Kobe, rondgang langs de architectuur van Tadao Ando. In het Hyogo Prefecturen Museum of art, een ontmoeting met Winnie Teschmacher van De Ketelfactory, Schiedam;
Teshima, bezoek aan Les archives du coeur van Boltanski. Het werk maakt deel uit van de Setouchi trianale. Het Teshima Art Museum, onderdeel van de triënnale, blijkt als gebouw de reis naar Japan alleen al waard;
Naoshima, bezoek aan de architectuur van Tadao Ando: het Chichu Museum, Benesse art site en hetMuseum Lee Ufan. Alsof aarde, water en lucht samenkomen en de bezoeker het vuur representeert;
Kyoto, een wonder van hoogtepunten: de fiets, de lunches, de badhuizen, de kloosters en de tuinen; bezoeken aan Shugakuin Imperial villa Katsura, het keizerlijke complex, de Ryoan-ji, de Tempel van de Vreedzame Draak: een zentuin en een onvergetelijke boekwinkel: SEKAIBUNKO, met een gevarieerde selectie van zeldzame niet-gedrukte boeken, kunstboeken en kleine uitgaven;
Kanazawa, aan de Japanse Zee bezoek aan het Suzuki museum van Takiguchi Yoshiro. Higashi Chayagai, het geisha district in de oude Japanse wijk. De(berg)wandelingen en overnachtingen op verschillende plekken in de adembenemende Japanse Alpen maken indruk;
Niigata, overnachting en ervaring van de ‘lichtshow’ in the House Of Light van James Turrell.
2019: Rotterdam, productie van het Japan-boek, Productie leporello op basis van verzamelde folders, gidsen en aantekeningen, aangevuld met tien betekenisvolle foto’s;
2020: Delft, Museum Prinsenhof, bezoek tentoonstelling Pieter de Hoogh;
2020: Parijs, bezoek aan het stille Parijs: het Louvre, de Kathedraal van Chartres;
2020: Bretagne, kustwandelingen in het uiterste westen van Bretagne;
2020: Amsterdam, Rijksmuseum, bezoek aan tentoonstellingen over Rembrandt en Bernini;
2020: Rotterdam, onderzoek naar het cinematografisch narratief, ontwerp van de leporello getiteld: Montagetafel -adembenemende illusies. Als resultaat van een onderzoek naar het cinematografisch narratief in drie lagen:
De eerste films die een onuitwisbare indruk maakten, en die blijven doorklinken in mijn waardering voor film, en mijn werk beïnvloeden;
De films die volgen op de cruciale ‘besmetting’ door Tarkovski, Antonioni en Pasolini;
De associaties en dromen/droombeelden.
2020: Rotterdam en Weert, ontwikkeling startdocument in samenwerking met vormgever Mark Van den Eijnden, als basis voor een in 2022-2023 uit te geven leporello. Het document toont mijn artistieke praktijk die zich baseert op verzamelen en maken, ordenen en archiveren. Het doel is inzicht te bieden in die werkwijze en de verstaanbaarheid van het werk te vergroten;
2021: Italië, Venetië, studie naar presentatiemodellen ten behoeve van De bibliotheek van de mens die ik ben. Bezoek aan deArchitectuurbiënnale. Het centrale thema van hoofdcurator Hashim Sarkis luidde: How will we live together? Focus: de wijze waarop architecten, stedenbouwkundigen en ontwerpers ideeën visualiseren en presenteren.
Fondazione Prado, bezoek aan The end of painting van Peter Fischli. Fischli onderzoekt opmerkelijke breuken in de geschiedenis van de schilderkunst in de afgelopen 150 jaar en verweeft die met de opkomst van nieuwe sociale factoren en culturele waarden;
Palozzo Grassi, bezoek aan Contrapposto van Bruce Nauman, vanwege zijn niet aflatende aandacht voor de menselijke conditie en focus op de artistieke praktijk;
Colmar, bezoek aan het Issenheimer altaar van Grunewald.
2021: Parijs, Musée Carnavalet, Revoir Paris, tentoonstelling met werk van Cartier- Bresson. Zijn werk ademt een universeel humanisme; onze gedeelde menselijkheid, in goede en kwade zin;
2021: Rotterdam, Nederlands Fotomuseum, regelmatige bezoeken aan o.a. de tentoonstelling van Frank van der Salm, een fotojournalist die door de inzet van A.I. patronen herkent in ongestructureerde gegevens en zo nieuwe verbanden vindt;
NEVENACTIVITEITEN
2016 - 2018: Persoonlijke begeleiding van studente ter voorbereiding op haar toelating op de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag;
> Professionele website > Snel online > SEO / Zoekmachine vriendelijk > Zelf eenvoudig te beheren > Slechts € 27,50 per maand > Eenmalig €100,- opstartkosten
> Professionele website > Snel online > SEO / Zoekmachine vriendelijk > Zelf eenvoudig te beheren > Slechts € 25,- per maand > Eenmalig €100,- opstartkosten
